Kịch bản ứng phó sự cố hóa chất tràn đổ, rò rỉ Axit Clohydric (HCl) tại các cơ sở sử dụng
a) Sự cố có thể xảy ra:
– Trong quá trình thao tác vận hành có sơ suất, sai sót để văng bắn hóa chất vào người;
– Trong khi nhập các loại hóa chất do thao tác không đảm bảo quy định về an toàn dẫn đến xảy ra sự cố, ví dụ như: Khi hạ các phuy axit từ phương tiện vận chuyển xuống, nếu không cẩn thận sẽ bị đổ vào người, nắp phuy có thể bị bung làm văng bắn axit ra xung quanh.
Khi xảy ra các sự cố trên thì ở một mức độ nhất định có thể gây thương tích cho người và hư hại tài sản, máy móc thiết bị,…
b) Các biện pháp phòng ngừa:
– Axit Clohidric phải được chứa đựng trong các phuy nhựa chuyên dụng, có khả năng chống ăn mòn cao, có nắp đậy chặt, chắc chắn, chịu được va đập, có đầy đủ nhãn sản phẩm, phiếu an toàn hóa chất và được vận chuyển bằng xe chuyên dụng.
– Bảo quản: Tránh ánh nắng mặt trời, không lưu trữ cùng các chất kiềm, không trộn cùng các loại axit hoặc chất hữu cơ. Khi hòa tan, luôn tuân thủ thêm HCl vào nước chứ không bao giờ được làm ngược lại. Không tẩy rửa để sử dụng thùng chứa vào mục đích khác. Xung quanh thiết bị, kho chứa phải có bờ chắn bằng vật liệu chịu axit để phòng khi bị rò rỉ không bị chảy lan.
Quá trình vận chuyển và bảo quản hóa chất luôn yêu cầu phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật tại Nghị định số 104/2009/NĐ-CP ngày 09/11/2009 của Chính phủ “Quy định danh mục hàng nguy hiểm và vận chuyển hàng nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ” và Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5507:2002 Hóa chất nguy hiểm – Quy phạm an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, bảo quản và vận chuyển.
c) Một số biện pháp xử lý khi xảy ra sự cố:
HCl khi phát tán vào môi trường thì chủ yếu ảnh hưởng đến nước ngầm, tuy nhiên, những ảnh hưởng tức thời của nó đối với con người (tác động xấu đến mắt, da và đường hô hấp) là rất nguy hiểm. Vì vậy, để ngăn chặn sự tiếp xúc của hóa chất với người trực tiếp xử lý sự cố thì cần có trang bị bảo hộ lao động và thiết bị chuyên dùng cho người lao động, phun nước để giải tán hơi hóa chất bảo vệ người lao động đồng thời tránh tình trạng nồng độ hóa chất trong không khí vượt quá giới hạn cháy nổ có thể cháy nổ gây thiệt hại về người và tài sản, cụ thể:
– Khi tràn đổ, rò rỉ ở mức nhỏ: Thông gió diện tích tràn đổ hóa chất, cách ly mọi nguồn đánh lửa, trang bị bảo hộ lao động đầy đủ trước khi tiến hành xử lý, hấp thụ hóa chất tràn đổ bằng chất liệu trơ (như cát hoặc đất) sau đó đựng trong thùng chứa chất thải kín;
– Khi tràn đổ, rò rỉ lớn ở diện rộng: Thông gió khu vực rò rỉ hoặc tràn, hủy bỏ tất cả các nguồn lửa, mang thiết bị phòng hộ cá nhân phù hợp, cô lập khu vực tràn đổ, nghiêm cấm người không có nhiệm vụ vào khu vực tràn đổ hóa chất. Hấp thụ hóa chất tràn đổ bằng chất liệu trơ (như cát hoặc đất), không sử dụng chất liệu dễ cháy (như mùn cưa), sau đó đựng trong thùng chứa chất thải kín. Nước rửa làm sạch khu vực tràn đổ rò rỉ không được xả ra hệ thống thoát nước chung. Phun nước để giải tán hơi hóa chất bảo vệ nhân viên trong khi xử lý rò rỉ hạn chế tiếp xúc với hóa chất. Sử dụng dụng cụ và thiết bị không phát ra tia lửa.