Phỏng vấn các nhân chứng điều tra tai nạn lao động
Trước khi đặt câu hỏi cho các nhân chứng, các thanh tra phải đảm bảo rằng họ có thể giao tiếp với các nhân chứng. Việc nhân chứng hiểu rõ các câu hỏi là rất quan trọng; trong một số trường hợp, thanh tra viên có thể yêu cầu có phiên dịch.
Khi bắt đầu của một cuộc phỏng vấn, thanh tra viên chưa biết những thông tin nào các nhân chứng có thể cung cấp. Các loại câu hỏi được hỏi sẽ ảnh hưởng đến trả lời của nhân chứng, và do đó ảnh hưởng tới các thông tin thu được.
- Câu hỏi mở yêu cầu một câu trả lời dài hơn, thường là mô tả; không thể trả lời những câu hỏi này bằng một từ. (Ví dụ: Xin giải thích những gì đã xảy ra tại thời điểm xảy ra tai nạn?)
- Câu hỏi đóng thường có thể được trả lời bằng một từ duy nhất và có thể được sử dụng để khẳng định các sự việc (Ví dụ: bạn đã lái xe đi làm phải không? Bạn bao nhiêu tuổi? Bạn có ở nơi làm việc ngày hôm qua không?)
Người phỏng vấn cũng nên hiểu về những câu hỏi dẫn dắt, ví dụ: câu hỏi làm cho nhân chứng suy nghĩ theo, thường là bằng cách gợi ý hoặc định hướng đến một câu trả lời mong muốn. Câu hỏi dẫn dắt có thể là câu hỏi mở hoặc câu hỏi đóng. Ví dụ:
Tại sao lúc đó xe tải lại đi quá nhanh? Đây là một câu hỏi mở dẫn dắt; nhân chứng có khả năng cung cấp câu trả lời dưới dạng mô tả ngay cả khi vào thời điểm đó họ không thực sự nghĩ rằng chiếc xe đã chạy quá nhanh.
Bạn có nghĩ rằng nạn nhân bị thương lúc đang vội vã? Đây là một câu hỏi dẫn dắt đóng; câu trả lời cung cấp sẽ là “có” hoặc “không”, nhưng các nhân chứng có thể nói “có” ngay cả khi, họ không nghĩ rằng những người bị thương vội vã vào thời điểm đó.
Các thanh tra viên cũng nên đảm bảo rằng các câu hỏi của họ có thể được các nhân chứng trả lời. Ví dụ, sẽ không phù hợp nếu đưa ra câu hỏi “Quản lý/cấp trên của bạn cũng có thể nhìn thấy mọi thứ phải không?” bởi vì các nhân chứng không thể biết những gì người khác có thể đã nhìn thấy.
Các thanh tra viên cũng lưu ý về “tin đồn”, ví dụ như thông tin mà các nhân chứng đã nhận được từ người khác. Ví dụ, nếu các nhân chứng được hỏi, “Máy được lắp đặt như thế nào tại thời điểm xảy ra tai nạn?”. Anh ta trả lời rằng “Một đồng nghiệp nói với tôi rằng cơ cấu bảo vệ của máy không phù hợp”. Đây là tin đồn bởi vì nhân chứng nói về những gì mà người đồng nghiệp của họ đã nói với họ chứ không phải là những gì họ thực sự biết. Trong trường hợp này, các thanh tra viên nên xác định ngay và sau đó đặt câu hỏi cho đồng nghiệp kia về cách máy đã được lắp đặt như thế nào tại thời điểm xảy ra tai nạn.
Ví dụ về các câu hỏi mở:
- Bạn có thể NÓI cho tôi … bạn đang làm gì tại thời điểm xảy ra tai nạn? …. bạn nhìn thấy những gì? …. bạn đang ở đâu?
- Hãy GIẢI THÍCH … những gì đang xảy ra tại thời điểm xảy ra tai nạn? … Công việc đang được thực hiện như thế nào?
- Hãy MÔ TẢ … những gì bạn nhìn thấy tại thời điểm xảy ra tai nạn?
Ví dụ về các câu hỏi đóng:
- Khi bạn vận hành máy cưa, thường có sẵn bộ phận bảo vệ không?
- Tai nạn xảy ra vào thời gian nào?
- Ai đã dạy bạn vận hành máy cưa?
- Bạn có biết bản hướng dẫn vận hành máy cưa đặt ở chỗ nào không?
Lưu ý: Khi tiến hành các cuộc phỏng vấn, thanh tra viên không được thể hiện cảm xúc, đồng ý hoặc không đồng ý với nhân chứng, không giúp họ trả lời câu hỏi. Nhân chứng là người có thông tin và bạn là người yêu cầu họ cung cấp các thông tin đó. Nếu nhân chứng bắt đầu cung cấp thông tin theo quan điểm của họ hoặc xin lỗi và giải thích về những gì đã xảy ra, thanh tra viên nên lịch sự yêu cầu họ hãy tập trung vào đúng thực tế của sự việc.
Theo ILO