Các chất thải nguy hại có thể xử lý bằng nhiều phương pháp khác nhau tuỳ thuộc vào tính chất từng loại chất thải mà xử lý điều mong muốn là giảm lượng chất thải tại nguồn mang lại hiệu quả và phải tiết kiệm chi phí hoặc có thể để tái chế vật liệu cho một số mục đích sản xuất khác.
Chất thải nguy hại có thể xử lý bằng phương pháp hoá học, sinh học, nhiệt học và vật lý.
Xử lý bằng phương pháp sinh học
Xử lý sinh học đối với 1 số chất thải hữu cơ ( như chất thải dầu khí). Phương pháp sử dụng để xử lý là canh tác đất. Trong kỹ thuật này, chất thải được trộn cẩn thận với đất bề mặt trên một mảnh đất phù hợp thêm các loại vi khuẩn chuyển hóa chất thải vào cùng các chất dinh dưỡng. Trong một số trường hợp, một số loại vi khuẩn biến đổi gen được sử dụng. Vi khuẩn cũng có thể sử dụng để ổn định chất thải nguy hại trên các vị trí bị ô nhiễm trước đó. Quá trình này được gọi là phản ứng sinh học.
Xử lý bằng phương pháp đốt
Các loại chất thải cần đốt sẽ được đưa vào lò đốt theo từng mẻ, nhiên liệu sử dụng để đốt là dầu DO. Tại lò đốt sơ cấp nhiên liệu sẽ được phun vào lò đốt qua béc đốt để đốt cháy các chất thải và luôn duy trì nhiệt độ trong lò đốt ở nhiệt độ (550 – 650C).
Khí sinh ra sau khi đốt từ lò đốt sơ cấp sẽ được dẫn qua lò đốt thứ cấp nhằm đốt cháy các thành phần còn lại trong khí thải ở nhiệt độ cao hơn (khoảng 1000 – 1.200C). Tương tự như lò đốt sơ cấp, trong lò thứ cấp nhiên liệu dầu DO cũng được phun vào nhằm duy trì nhiệt độ trong lò đốt. Khí sinh ra từ lò đốt chất thải sẽ được dẫn qua thiết bị trao đổi nhiệt nhằm giảm nhiệt độ xuống dưới 300C để tránh sự hình thành các độc chất Dioxin/Furan.
Dòng khí sau khi hạ nhiệt độ sẽ được dẫn qua thiết bị hấp thụ, bên trong có các lớp đệm vòng sứ. Nhờ quá trình tiếp xúc giữa pha khí và pha lỏng các thành phần khí acid như: HCl, HF, COX, SOx, NOx, bụi … sẽ được loại bỏ ra khỏi khí thải trước khi xả thải ra môi trường. Phần dung dịch hấp thụ được tuần hoàn lại và được bổ sung NaOH thường xuyên nhằm đảm bảo đúng nồng độ cho quá trình xử lý. Nhiệt lượng sinh ra từ quá trình xử lý được tận dụng để sấy khô các loại chất thải và bùn thải nhằm hạn chế việc phát thải nhiệt ra ngoài môi trường và tiết kiệm nhiên liệu cho quá trình xử lý.
Xử lý bằng phương pháp vật lý
Các phương pháp xử lý hóa học, nhiệt và sinh học làm thay đổi dạng phân tử của vật liệu thải.
Nhưng xử lý vật lý sẽ tập trung hóa rắn hoặc làm giảm khối lượng chất thải. Các quá trình vật lý bao gồm: bay hơi, bồi lắng, tuyển nổi và lọc. Tuy nhiên có 1 quá trình khác là hóa rắn bằng cách đóng tất cả vật liệu thải vào bê tông, nhựa đường hoặc nhựa. Tạo ra 1 khối vật liệu rắn chống rò rỉ. Ngoài ra, có thể trộn với vôi, tro bay và nước để tạo thành 1 sản phẩm rắn giống như xi măng.
Xử lý bằng phương pháp chôn lấp
Việc chôn lấp rác thải nguy hại được quy định chặt chẽ hơn rất nhiều so với chất thải đô thị. Rác thải nguy hại sẽ đặt trong bãi chôn lấp an toàn. Được thiết kế cách ít nhất 3 mét với nền đá ngầm hoặc mạch nước ngầm. Bãi chôn này phải có 2 lớp lót không thấm nước và hệ thống gom nước rò rỉ. Bao gồm 1 mạng lưới các ống đục lỗ đặt phía trên mỗi ống lót.
Hệ thống phía trên ngăn chặn tích tụ của nước rác rò rỉ bị mắc kẹt, phần dưới giữ vai trò dự phòng. Nước rác rò rỉ được thu thập và bơm đến 1 nhà máy xử lý. Để giảm lượng nước này trong vật liệu lấp và giảm khả năng gây thiệt hại cho môi trường. Sử dụng 1 nắp không thấm nước an toàn ở trên bề mặt bể.
Hệ thống giám sát nước ngầm bao gồm 1 loạt các giếng sâu khoan xung quanh khu vực. Các giếng này cho phép lấy mẫu và kiểm tra thường xuyên để phát hiện bất kỳ rò rỉ hoặc ô nhiễm nào. Nếu rò rỉ xảy ra, các giếng sẽ được bơm lên bề mặt để xử lý và ngăn chặn ô nhiễm.
Xử lý bằng tái chế
Đây là phương pháp xử lý chất thải nguy hại như đồ điện tử, nhựa, thủy tinh…
Mục tiêu của tái chế chất thải là nhằm làm giảm bớt sự nguy hại của chất thải đối với môi trường sống, nhằm bảo vệ sức khỏe cho tất cả mọi người. Với những chất thải tái chế, con người có thể giảm bớt được chi phí xử lý ô nhiễm môi trường.
Hiện nay vấn đề thu gom và xử lý chất thải nguy hại vẫn còn nhiều bất cập, một số phương pháp xử lý chất thải nguy hại thực hiện chưa khoa học, thiếu an toàn, điều này đã khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Do vậy các cơ quan chuyên môn vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào lĩnh vực đặc thù này.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
TRUNG TÂM ỨNG PHÓ SỰ CỐ AN TOÀN MÔI TRƯỜNG
Số 05B Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh
0938 040 020 (Ms.Chi) – khanhchi@ungphosuco.vn – 028 7302 2200