Hóa chất được biết đến là một trong ngành công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. Với chức năng cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhiều ngành sản xuất thiết yếu phục vụ sản xuất và tiêu dùng như phân bón, sơn và mực in, thuốc bảo vệ thực vật, chất tẩy rửa… nên việc sử dụng hóa chất trong các ngành công nghiệp, các khâu sản xuất, các xí nghiệp, nhà xưởng, xí nghiệp may, sản xuất lương thực thực phẩm đã trở thành quen thuộc
Trong điều kiện đẩy mạnh công cuộc đổi mới nhằm hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa – hiện đại hóa thì nhu cầu về nguyên liệu hoá chất ở nước ta ngày càng tăng (tốc độ tăng trưởng sản xuất hoá chất hằng năm là 15%). Bên cạnh việc thúc đẩy sản xuất và tăng trưởng kinh tế thì tốc độ này còn dẫn đến hệ quả gia tăng lượng chất thải và phát sinh nhiều chủng loại chất thải độc hại, gây nên các tác động tiêu cực đối với môi trường.
Theo đánh giá từ cơ quan chuyên trách thì Việt Nam đang trong tình trạng thiệt hại về môi trường ở mức cao (khoảng 10% GDP). Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do sự lạc hậu của các dây chuyền sản xuất hoá chất trong khi công nghệ sản xuất hoá chất sạch chưa được áp dụng rộng rãi. Bên cạnh đó, nhiều hoá chất độc hại trong dây chuyền chưa được thay thế và các cơ sở sản xuất còn thiếu hệ thống xử lý chất thải…
Để giảm thiếu tối đa các tác động của hóa chất đối với môi trường thì việc đẩy mạnh các hoạt động phòng ngừa và ứng phó sự cố hóa chất là hết sức cần thiết. Do đó, tất cả các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất cần xây dựng kế hoạch phòng ngừa – ứng phó theo nguyên tắc:
- Tích cực, chủ động xây dựng kế hoạch, đầu tư trang thiết bị để sẵn sàng ứng phó khi xảy ra sự cố hóa chất độc;
- Tổ chức tiếp nhận, xử lý thông tin sự cố hóa chất độc kịp thời;
- Phối hợp, huy động mọi nguồn lực để nâng cao hiệu quả hoạt động chuẩn bị và ứng phó sự cố hóa chất độc, ưu tiên các hoạt động để cứu người bị nạn và bảo vệ môi trường;
- Chủ động ứng phó gần nguồn hóa chất độc để ngăn chặn, hạn chế hóa chất độc rò rỉ, phát tán ra môi trường. Giám sát chặt chẽ nguy cơ lan tỏa hóa chất độc để xác định thứ tự ưu tiên và tiến hành các biện pháp bảo vệ các khu vực ưu tiên;
- Đảm bảo an toàn, phòng chống cháy nổ trong ứng phó sự cố;
- Chỉ huy thống nhất, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ các lực lượng, phương tiện, thiết bị tham gia hoạt động ứng phó;
Bên gây ra sự cố hóa chất độc phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.