Trong quá trình trực tiếp lao động sản xuất, người lao động chịu tác động của các yếu tố thuộc về điều kiện lao động, trong đó có những yếu tố nguy hiểm, có hại gây bất lợi cho bản thân người lao động. Các yếu tố này còn có thể gây ra tai nạn lao động, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tinh thần người lao động. Do đó người lao động cần thiết được huấn luyện để nâng cao nhận thức và có biện pháp chủ động phòng ngừa, bảo vệ bản thân tránh những tác động từ các yếu tố, đảm bảo an toàn cho mình và người xung quanh.
Trên thực tế, các yếu tố điều kiện lao động (bao gồm cả yếu tố nguy hại) là tồn tại khách quan và bắt buộc. Bởi vậy, công tác huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo hộ lao động cùng là yêu cầu khách quan và cấp thiết của hoạt động sản xuất kinh doanh.
Về mục đích, công tác này nhằm:
- Bảo đảm sự an toàn tối đa, không để xảy ra tai nạn đối với người lao động
- Phòng ngừa các bệnh nghề nghiệp do tác động từ quá trình lao động sản xuất.
- Bồi dưỡng hồi phục kịp thời và duy trì sức khỏe, khả năng lao động.
Ý nghĩa công tác AT-VSLĐ:
- Thể hiện quan điểm chính trị: xã hội coi con người là vừa là động lực, vừa là mục tiêu của sự phát triển, con người là vốn quý nhất của xã hội phải luôn luôn được bảo vệ và phát triển.
- Ý nghĩa về mặt xã hội: người lao động là tế bào của gia đình, tế bào của xã hội. Bảo hộ lao động là chăm lo đến đời sống, hạnh phúc của người lao động là góp phần vào công cuộc xây dựng xã hội.
- Lợi ích về kinh tế : thực hiện tốt bảo hộ lao động sẽ mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt, sản xuất có năng suất cao, hiệu quả, giảm chi phí do chữa bệnh, chi phí thiệt hại do tai nạn lao động.v.v…
Như vậy, thực hiện tốt công tác bảo hộ lao động là thể hiện quan tâm đầy đủ về sản xuất, là điều kiện đảm bảo cho sản xuất phát triển bền vững và đem lại hiệu quả cao. Xét về mặt pháp luật, quy định về AT-VSLĐ là quy định bắt buộc phải thực hiện. Mọi trường hợp vi phạm tiêu chuẩn, quy phạm về ATLĐ, VSLĐ đều là hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, AT-VSLĐ gắn liền với sản xuất do vậy đây cũng là công tác có ý nghĩa khoa học công nghệ rất rõ rệt. Bởi vậy, việc thực hiện có hiệu quả công tác AT-VSLĐ sẽ giúp người lao động yên tâm sản xuất, phát huy sáng tạo, cải tiến kỹ thuật, từ đó làm tăng năng suất, đem lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp, người sử dụng lao động, rộng hơn là thức đẩy kinh tế – xã hội phát triển.